مقدمه ای برشناخت فرش ایرانی

هنر نزدایرانیان است و بس.

هنر ایران یکی از غنی‌ترین میراث هنری در تاریخ جهان است و منعکس کننده ی روحیه و تمایلات ایرانی ها می باشد.

سیر تکاملی هنر ایرانی را،در حوادث تاریخیِ این کشور کهن،میتوان یافت.

تنوع آثارهنری در ایران،نشاندهنده ی این امر است که ذوق هنری، از زمانهای قدیم در ایران و بین ایرانیان جایگاه خاص و ویژه ای داشته است.

 هنر ایرانیان، دربرگیرنده بسیاری از رشته هااز جمله معماری، نقاشی،بافندگی، سفالگری، موسیقی، خوشنویسی ، فلزکاری وقلم زنی و شاخص ترین آنها فرش  می‌باشد.

 فرش ایرانی با زندگی ایرانیان پیوند نزدیک دارد

طراحان فرش ایرانی بیش از هنرمندان کشورهای دیگر در ایجاد طرح های درهم پیچیده که  طراحی وتصویر کردنشان مستلزم چیره دستی و تخیل خلاق است مهارت داشتند.

مهم ترین  گزینه  برای تولید یک فرش خوب  و با کیفیت ، دستگاه تولید   و نخ  استفاده شده فرش  می باشد.

مزیت فرش های با کیفیت ، نرمی فرش ، طول عمر بالای فرش ، مقاومت در برابر حرات   میباشد.

اصول نظافت و نگهداری از فرش

اصول نظافت و نگهداری از فرش
همه ما باور داریم که خانمهای ایرانی به نظافت و تمیزی منازل بخصوص فرشهای خانه،اهمیت ویژه ای میدهند.این امر بخصوص در ایام پایان سال و شروع سال نو بیشتر جلوه میکند.
برای اینکه فرش منزل جلوه ی خاص داشته باشدو همینطور ارزش فرش حفظ شود،اصولی را متخصصین این فن و مشاورین در زمینه تمیزی و نگهداری از فرش توصیه میکنند.
در اینجا به چندنمونه از مهمترین آنها اشاره میکنیم.
· شامپو فرش

· اگر شامپو فرش در دسترس ندارید،  دو قاشق چایخوری نمک، یک قاشق چایخوری مایع ظرفشویی را در یک لیتر آب حل کنید. آن را خوب هم بزنید تا کف آن را برای تمیز کردن فرش استفاده کنید. این شامپو برای خشکشویی کردن پالتو نیز مناسب است.
جارو زدن فرش
تغییر موضع دادن در هنگام جارو زدن فرش ،خیلی مهم هست.

هنگام جارو زدن گهگاهی مسیر را عوض نمائید یعنی از جهات مختلف جارو بزنید تا پرز و بافت فرش حالت خود را از دست ندهد و از پرز پرز شدن زیادی بکاهید.
برای مسیرهای پر رفت و آمد در هفته سه یا چهار بار و برای مسیرهای کم رفت و آمد در هفته دوبار جارو کردن توصیه می گردد.
برای جلوگیری از بوی بد مقداری جوش شیرین را به کیسه جاروبرقی خود اضافه کنید.

فرش را بطور منظم و دقیق جارو بزنید مخصوصاً قسمتهایی که رفت و آمد بیشتری صورت می گیرد. راه رفتن بر روی فرشهای کثیف به کثیفی و لکه ها اجازه می دهد تا به قسمتهای پایین پرز ها وارد شوند که برطرف سازی آنها مشکل تر است و این امر می تواند به بافت فرش صدمه بزند. جارو زدن مداوم این ذرات را قبل از این که مشکلی بوجود بیاورد از بین می برد هر از چند گاه از جاروی سنتی استفاده کنید این کار جلای فرش شما را بیشتر کرده با مرتب کردن پرزها فرش را زیباتر نشان می دهد..

هنگام جارو زدن باید دقت کرد که در صورت مشاهده ی ساییدگی و کم پرزی فرش، حتی اگر کم هم باشد،سریعاً برای رفع آن یا فروشآن اقدام شود؛چون اگر فرش متعمل باشد مشکلی ندارد؛ اما اگر اندکی ساییدگی پیدا کند؛ ارزش اولیه آن خیلی کاسته می شود .
برای تمیز کردن فرش جاروی دستی توصیه می شود . از جاروی برقی با دور خیلی تند و همچنین از جارو با برس چرخ دنده ای استفاده نفرمائید.

برای جارو کردن فرش عجله نکنید بخصوص اگر صاحب فرش‌های پرز بلندی همچون گبه‌ها هستید زیرا آلودگی در آنها دیر تر از بین می‌رود دسته جاروی خود را از یک نقطه خاص چندین بار عبور دهید تا مطمین شوید غبار‌ها کاملا گرفته شده اند. 

گرد وخاک لبه‌های قالی را با یک برس دستی نظافت پاک کنید و سپس جاروبرقی بکشید برای تمیز کردن این قسمت می‌توانید از مخلوط آب و پودر لباس‌شویی و یک فرچه نرم کمک بگیرید؛ اما مواظب باشید این مخلوط به فرش آسیب نرساند. سپس این قسمت را با دستمال خشک کنید و هنگام پهن کردن، زیر آن را کاغذ یا دستمال سفید قرار دهید تا نم فرش گرفته شود.

از بین بردن جای وسایل سنگین از روی قالی

وسایل سنگین مثل پایه مبل معمولاً بر روی فرش جا می‌گذارند. توصیه می‌شود یک تکه یخ روی محل مورد نظر بگذارید و سپس با دستمال خشک روی رطوبت آن را بگیرید و پرزهای قالی را به حالت اول برگردانید
شفاف کردن رنگ قالی

یک کیسه حمام را مرطوب کرده به دست بکشید و از راه خواب قالی کیسه بکشید . هر دو روز یکبار فرش ها را جارو بکشید. حداقل سالی چند بار با شامپو فرش فرش ها را شامپو بکشید.

پیش از تمیز کردن فرش، حتماً خوب جارو بزنید تا گرد وغبار آن گرفته شود. با مقداری ماست لکه‌هایی را که تازه روی فرش به وجود آمده پاک کنید. برای این منظور ماست را روی سطح لکّه بریزید و با یک قاشق جمع کنید. سپس با دستمال تمیز خوب خشک کنید...
پاک کردن لکّه مواد چرب از فرش

برای رفع لکّه مواد چرب از جمله مداد شمعی و موادی همچون قیر ابتدا مقداری حلال غیر چرب که زود خشک نمی‌شود بر مقداری پنبه مرطوب بریزید و آن را آرام روی لکّه قرار دهید. به این ترتیب، مقداری از ذرات جذب پنبه وحلّال روی آن می‌شود. این کار را آن‌قدر تکرار کنید تا تمام لکّه از بین برود. سپس محل را با پارچه مرطوب و تمیز پاک کنید

پاک کردن لکّه ی کاکائو، چسب و بستنی از فرش

برای رفع لکّه کاکائو، چسب و بستنی، ابتدا به آرامی اطراف محل مورد نظر را جمع کنید تا لکّه بیشتر پخش نشود. سپس یک قاشق چایخوری مایع ظرفشویی را در یک فنجان آب حل کنید و این محلول را با پنبه یا دستمالی نرم و تمیز روی محل قرار دهید و بدون اینکه محل لکه را بمالید، به آرامی آن را تمیز کنید. چنانچه چند بار این عمل را تکرار کنید، اثر ماده ی ریخته شده به طور کامل از بین می‌رود. سپس محل مورد نظر را با دستمال مرطوب تمیز کنید.
پاک کردن لکّه‌های رنگی از فرش

برای پاک کردن لکّه‌های قهوه، چای و مواد رنگی نظیر آب انگور، ابتدا برای جلوگیری از نفوذ بیشتر ماده ریخته شده، با حوله کاغذی یا دستمال کاغذی به آرامی رطوبت محل مورد نظر را بگیرید. سپس مقداری آب معدنی یا سودا روی آن بریزید و پس از چند دقیقه، محل را با دستمال پاک کنید. آن قدر این کار را تکرار کنید تا هیچ اثری از لکّه بر فرش بر جای نماند.

فراموش نکنید که اگر لکّه بر روی فرش بیش از یکی دو روز بماند ثابت می‌شود، پس توصیه می‌شود لکّه را هر چه زودتر با مواد پیشنهاد شده پاک کنید.

لکه شمع بر روی فرش، موکت و سطوح بافت دار

ابتدا با جسمی نوک تیز مانند چاقو و یا حتی ناخن، پارافین سخت شده را بردارید، سپس کاغذ مومی (روغنی) و یا دستمال حوله‌ای بزرگی را تا کرده و بر روی لکّه حاصل از پارافین قرار دهید. حال اتو را در درجه گرم تنظیم کرده و بر روی سطح کاغذ چندین بار حرکت دهید. حرارت ناشی از اتو، پارافین‌های باقی مانده در میان بافت‌ها را آب کرده و جذب کاغذ می‌کند.
لکه‌های سس سالاد و آب گوشت: بدون آن که به آنها دست بزنید تا پخش تر شوند به روش استفاده از آب و سرکه سفید و مایع تمیز کننده اکتفا کنید و سپس آن را تمیز کنید و آب بکشید.
اگر مقداری واکس روی فرش یا موکت ریخت،ابتدا با احتیاط واکس را از روی فرش بردارید،سپس جای لک را مرطوب کنید ولی دستمال روی آن نکشید ، کمی الکل سفید روی آن بریزید .سپس با شامپوی مخصوص فرش محل را بشویید.

·  اگر غذای چربی دار و رنگین مانند آب مرغ بر روی فرش ریخت، بلافاصله یک کاسه ماست بر روی آن بریزید، بگذارید چند دقیقه بماند و سپس همزمان با برداشتن ماست، لکه‌برداری را انجام دهید.

میوه: لکه‌های میوه گاها خیلی سخت پاک می‌شوند. به محض افتادن میوه آنرا بردارید و جای آن را با ناخن بخراشید سپس به روشهای قبلی و با استفاده از مخلوط آب ولرم و کمی سرکه سفید و مایع شستشوی رقیق آنرا تمیز کنید و سپس آب بکشید. 
لک آبرنگ: بلافاصله روی ان جوهر خشک کن قرار دهید و آنرا با اطو گرم کنید تا لک را به خود بکشد. سپس از مواد شوینده استفاده کنید و دقایقی بعد آنرا بشویید. 
مایع شمع: فورا مقداری یخ را روی لک آب شمع بگذارید زیرا باعث یخ زدن شمع می‌شود و براحتی از روی فرش کنده می‌شود. 
 آدامس: سریعاً به روش مایع شمع آن را سرد کنید تا براحتی کنده شود.
لکه خون: تا آنجا که می‌توانید آن را با پارچه ای جذب کنید سپس یک قاشق چایخوری از مواد شوینده را با یک قاشق همان اندازه سرکه سفید مخلوط کرده و مقداری آب ولرم بریزید تا مایع رقیقی بدست آید انگاه آن را به نقطه لک بمالید و بگذارید خشک شود و به آرامی جارو بکشید. 
شکلات و قهوه: سریعا آن را از روی فرش بردارید و دقیقا به روش لکه‌های خون و با استفاده از مواد شوینده و آب و سرکه سفید آنرا تمیز کنید. 
چند نکته مهم:

از گذاردن مستقیم نوک تیز پایه صندلی، مبل و یا میز بر روی فرش خودداری کنید. در این موارد از زیر پایه های چوبی و یا پلاستیکی ساخته شده استفاده کنید.
 از تابش نور مستقیم آفتاب بر روی فرش جلوگیری کنید. استفاده از رو فرشی یا پارچه بر روی فرش یا پرده ضخیم و یا کرکره جلوی پنجره می تواند مفید باشد.

از گذاردن گلدان و یا درختچه بر روی فرش یا کنار آن خودداری کنید. اغلب پوسیدگی فرشها ناشی از آبهای اضافی پای گلدانها می باشد.
از چسب زدن به ریشه های فرش جهت جلوگیری از آلودگی خودداری کنید چرا که این چسبها به راحتی حتی در قالیشویی ها پاک نمی شوند.سعی کنید دو سر ریشه های فرش را گره بزنید تا فرش شکافته نشود. در ضمن ، خود ریشه هارا حتی المقدور، داخل پارچه یا چرم گذاشته، آنها را بدوزید تا ریشه ها محفوظ بمانند.
با رعایت این اصول ساده ،میتوانید عمر فرش خود را طولانی تر کنید.همچنین به دوام و زیبایی فرش خود کمک کنید.